سیستم های تامین بخار مرسوم در یک کارخانه ورقسازی
در کارخانجات ورقسازی و کارتن سازی و چاپ و بسته بندی از سیستم های تولید بخار با حرارت بالا استفاده می شود. در ادامه به یک سیستم معمول و روال انجام کار آن می پردازیم:
تعریف: منبع تامین بخارآب مورد نیاز خط تولید ورقسازی واحد تامین بخار می باشد.
دامنه کاربرد: اطلاعات فعالیت تامین بخار به مسئول تامین بخار، اپراتور تامین بخار، سرشیفت ورقسازی، مدیر تولید و کنترل سیستم ارتباط دارد.
مسئولیت: مسئولیت فعالیت واحد تامین بخار بعهده مسئول این واحد، مدیر تولید و پشتیبان دیگ بخار از شرکت سازنده می باشد.
فهرست مطالب:
- ماشین های واحد تامین بخار(شرح عملکرد و الزامات تنظیم)
1-1- سیستم تغذیه آب: گرم کننده آب تغذیه ، دی اریتور، منبع سختی گیر
1-2- دیگ اصلی بخارو مخزن زیر آب
1-3- سیستم سوخت
1-4- منبع کندانس
- بلوک دیاگرام واحد تامین بخار و روال انجام کار
- ایمنی در واحد تامین بخار
- نظافت واحد تامین بخار
- سرویس و نگهداری واحد تامین بخار
- نکات ویژه واحد تامین بخار
- ماشین های واحد تامین بخار(شرح عملکرد و الزامات تنظیم)
1-1- سیستم تغذیه آب: گرم کننده آب تغذیه، دی اریتور، سختی گیر
به صورت کلی سیستم تغذیه، آب مورد نیاز دیگ بخار را فراهم میکند و میزان این آب را برای دستیابی به بخار کافی، به صورت خودکار تنظیم میکند. تعداد زیادی از شیرهای کنترل به منظور نمایش اطلاعات در هر لحظه و بهبود فرایند تعمیر و نگهداری تجهیزات، استفاده می شود.
منبع سختی گیر: دو دستگاه سختی گیر و یک مخزن ساخت آب نمک جهت کاهش سطح املاح آب و سرویس دستگاهها وجود دارد. در هر شیفت سختی آب چک می شود، پی اچ آن باید خنثی باشد (7-8) . در صورت بالا بودن PH دستگاه سختی گیر از خط خارج شده و سختی گیر سرویس شده وارد خط میشود. نتایج کنترل PH در فرمی یادداشت میگردد. پس از خارج کردن سختی گیر از خط، سرویس آن انجام میگردد. این سرویس حدودا یک ساعت طول میکشد و پس از اتمام سرویس PH آن چک میگردد تا خنثی باشد . اپراتور زمان سرویس و نتیجه کنترل سختی آب را در فرم های مربوطه یادداشت میکند.
گرم کننده آب تغذیه : گرمکنهای تغذیه، گرمای اضافی و خروجی بخار را برای پیش گرمایش آب تغذیه دیگ بخار استفاده میکند. پیش گرمایش آب تغذیه دیگ بخار، بازده مجموعه را از طریق کاهش انرژی مورد نیاز برای تبدیل آب به بخار، افزایش میدهد.
منبع دی اریتور: آب تغذیه دیگ بخار معمولا حاوی اکسیژن محلول است که از نشتی موجود درون کندانسور و پمپ ناشی میشود. این اکسیژن باعث ایجاد خوردگی و آسیبهای بسیار زیادی در بخشهای مختلف دیگ بخار میشود. دی اریتور در واقع به صورت مکانیکی و با عبور دادن بخار از گرمکن آب تغذیه، اکسیژن را از محلول خارج میکند. همچنین با استفاده از بخار برگشتی از خط دمای آب دی اریتور بالا می رود تابه دمای آب دیگ بخار نزدیک شود. این عمل موجب جلوگیری از ایجاد شک به لوله ها می شود.
علاوه بر مواردی که در بالا بیان شد، تعداد زیادی از کنترل کنندهها در مسیر جریان دیگ بخار حضور دارند که وظیفه نمایش جریان آب و بخار، جریان سوخت و درصد ترکیب شیمیایی سوخت و هوا را بر عهده دارند.
2-1- سیستم بخار (دیگ اصلی بخار) و مخزن زیرآب
سیستم بخار وظیفه حرارت دادن به آب و تولید بخار از آب تغذیه را به عهده دارند. علاوه بر این، سیستم بخار وظیفه کنترل کردن میزان بخار تولید شده در دیگ بخار را نیز بر عهده دارد. بخار تولیدی، در نهایت از درون یک سیستم پایپینگ عبور میکند. در این مجموعه، فشار بخار با استفاده از گیجهای فشار بخار در زمانهای متناوب کنترل میشوند.
به صورت کلی درام وظیفه جدا کردن آب و بخار از یکدیگر را به عهده دارد. درام پایین، mud drum نامیده میشود. این درام یک محفظه در پایین دیگ بخار را تشکیل میدهد که آب را تنظیم میکند و رسوبات و یا محصولهای خوردگی را جمعآوری میکند. شیر این مخزن(مخزن زیر آب)، توسط اپراتور دیگ بخار باز میشود و مقداری از آب پر از املاح از انتهای دیگ بخار تخلیه میشود. در واقع هدف از اینکار این است که درصد املاح موجود در آب درون دیگ بخار به اندازهای که دیگ بخار بر اساس آن طراحی شده، تنظیم شود تا وقتی تبخیر آب صورت میگیرد این املاح در دیگ بخار ته نشین و باعث خرابی قسمتهای مختلف آن نشود. در نهایت مقدار آب کاهش یافته توسط مخزن زیر آب، توسط آب ورودی که املاح کمتری دارد، تامین میگردد.
نکته: نشاگر سطح آب دیگ بخار روی عدد 18-20 می بایستی قرار گیرد. حد پایین آب 16 و حد بالای آب 22 است.
نکته: ماکزیمم مکان نشانگر فشار دیگ بخار می بایستی روی 10-11.5 قرار گیرد، در میزان 10 آژیر اول، 10.5، آژیر دوم و در صورت بیشتر بودن فشار سوپاپ بالایی میزان بخار اضافی را تخلیه می کند.
نکته: کلیه سوپاپ ها می بایستی روزانه چک شوند.
3-1- سیستم سوخت
سیستم سوخت، شامل تمام ابزار و تجهیزاتی است که سوخت را برای تولید انرژی ضروری و مورد نیاز مجموعه فراهم میکنند. ابزاری که در این سیستم استفاده میشوند به نوع سوختی بستگی دارد که سیستم استفاده میکند.
نکته: شعله پایین جهت راه اندازی مشعل دیگ استفاده می شود.
نکته: شعله بالا، شعله اصلی است و برای گرمایش دائم دیگ استفاده می شود.
نکته: دیگ معمولا خاموش نمی شود و با ترموستات درجه حرارت آن تنظیم می شود.
نکته: در حال حاضر از گاز جهت سوخت مورد نیاز در دیگ بخار استفاده می شود. در صورت قطع بودن گاز از گازوئیل استفاده می شود.
نکته: فن حلزونی هوا را به داخل می کشد و دمپرهای ورودی دیگ بخار جهت بالانس میزان هوا و گاز به کار می روند.
نکته: خروجی دیگ بخار در محلی به نام کلکتور جمع می شود و از آنجا سه انشعاب برای خط ورقسازی و یک انشعاب برای مخزن چسب
4-1- منبع کندانس
کندانسور یا منبع کندانس وظیفه میعان کردن بخارات اضافی خط تولید و بازگرداندن آن به چرخه تولید بخار را دارد. خروجی کندانسور به دی اریتور متصل می شود.
- بلوک دیاگرام واحد تامین بخار و روال انجام کار
تعریف: دیگ بخار یا بویلر مجموعهای از لولهها است که از آنها برای انتقال گرمای تولیدی توسط فرایند احتراق به سیال استفاده میشود و در نهایت آب داغ یا بخار آب تولید میشود. در مرحله بعد، بخار یا آب داغ تولید شده، فشرده میشوند و برای کاربردهایی مانند گرمایش و تولید توان از آن استفاده میشود.
به صورت کلی میتوان گفت که یک سیستم دیگ بخار از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول، سیستم آب تغذیه را نشان میدهد، بخش دوم سیستم بخار و بخش سوم نیز سیستم سوخت است. به صورت جزئیتر میتوان اجزای اصلی سیستم دیگ بخار را شامل «گرم کننده آب تغذیه» (Feedwater Heater)، «دی اریتر» (Deaerator)، «پمپ تغذیه» (Feed Pump)، «اکونومایزر» (Economizer)، «سوپرهیتر» (Superheater) و «کندانسور» (Condenser) و مخزن زیرآب (Blowdown Tank) دانست. شکل زیر به صورت کلی و در حالت عمومی، شیوه قرار گرفتن اجزای مختلف یک مجموعه دیگ بخار را به تصویر کشیده است.
شایان ذکر است در سیستم فعلی موجود در کارخانه اکونومایزر وجود ندارد.
- ایمنی در واحد تامین بخار
رعایت موارد ایمنی ذیل در هنگام کار با واحد تامین بخار ضروری می باشد:
1- از بازکردن یکباره شیرهای ورودی بخارسالن تولید خودداری کنید (به آرامی بازکنید ،امکان ترکیدن شیروجوددارد).
-2دقت شود فشار دیگ بخاراز 10bar بالاتر نرود درغیر اینصورت باید بویلر (دیگ بخار) به صورت دستی خاموش گردد.
-3درصورت بروز هرگونه نشتی سریعا مراتب راگزارش دهید.
-4ازخشک بودن و چرب نبودن پله ها مطمئن شوید.
-5بعد ازاتمام کار، لوازم کارخود را جمع آوری نموده و محل کارو دستگاههای مربوطه را مرتب و تمیزنمائید.
-6هنگام بلند کردن و جابجا کردن اجسام با خم کردن پاها و صاف نگه داشتن کمر اقدام به بلند کردن آنها نمائید.
-7هل دادن اجسام به منظور جابجا کردن ،بهتر از کشیدن آنها می باشد.
8- در هر شیفت یک بار سوپاپ اطمینان و لول زده شود.
9- با توجه به اینکه عمل زیراب زنی دیگ باعث تولید میست آب (قطرات ریز مایع در هوا )در محوطه ورودی شرکت می شودلازم است قبل از زیرآب زدن دیگ اطلاع رسانی کنید.
10-هنگام کاربا تابلو فرمان دیگ بخار حتماً روی کفپوش لاستیکی قراربگیرید.
11- هنگام استفاده از ترکیبات شیمیایی (نظیر سختی گیر و…) از وسایل حفاظت فردی استفاده نمائید.
12- بررسی وضعیت شعله دیگ از نظر احتراق کامل و جهت شعله(قرمز نبودن شعله و بدنه کوره)در طول شیفت الزامی است.
13- اپراتور موظف است به طور روزانه چک لیست بازدید فنی شیفت خود را تکمیل نماید.
14- در هنگام روشن شدن مشعل از قرار گرفتن پشت مشعل خودداری کنید.
- نظافت واحد تامین بخار
نظافت ماهانه شامل اسپری مواد مخصوص تمیزکاری به کلیه سطوح واحد می باشد.
نظافت سالانه شامل خاموش نمودن کل تجهیزات و نظافت کلیه مخازن و .. می باشد.
- سرویس و نگهداری واحد تامین بخار
سرویس و نگهداری هفتگی توسط واحد فنی و در صورت مشاهده موارد مشکوک به صورت اورژانسی انجام می شود.
- نکات ویژه واحد تامین بخار
اعداد روی صفحات نمایشگر، نشتی ها و.. بایستی روزانه چک شود. در صورت مشاهده موارد مشکوک در اسرع وقت به واحد فنی جهت پیگیری اطلاع داده شود.
پیمانکار سرویس دیگ بخار مسئول بررسی ماهانه کلیه اجزا و قسمت های این واحد می باشد. لازم است گزارشات و دستورالعمل ها با هماهنگی ایشان تهیه و اجرا شود.