روش استاندارد نمونه برداری کارتن
در صنایع کارتن سازی و مجموعه های چاپ و بسته بندی، کنترل کیفی حین تولید از روش های معمول است. در عین حال اطلاع از کم و کیف نمونه برداری و رعایت آن کمتر شناختع شده است. در این مقاله با روش نمونه برداری استاندارد کارتن و به طور کلی بسته بندی آشنا می شویم.
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران كه بر طبق قانون ميتواند استاندارد رسمي فرآوردهها را تعيين و تدوين و اجراي آنها را با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعلام نمايد. وظايف و هدفهاي موسسه عبارتست از:
( تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات بمنظور تدوين استاندارد بالا بردن كيفيت كالاهاي داخلي، كمك به بهبود روشهاي توليد و افزايش كارائي صنايع در جهت خودكفائي كشور- ترويج استانداردهاي ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كالاهاي صادراتي مشمول استاندارد اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب به منظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين المللي كنترل كيفي كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري به منظور حمايت از مصرف كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان – مطالعه و تحقيق درباره روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كالاهاي مختلف – ترويج سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استانداردهاي مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقايسهاي و صدور گواهينامههاي لازم ) .
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد مي باشد و لذا در اجراي وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي جهان استفاده مي نمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را مورد توجه قرار مي دهد.
اجراي استانداردهاي ملي ايران به نفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئي در وقت و هزينه ها و در نتيجه موجب افزايش درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها مي شود.
استاندارد روش نمونه برداري از بستهها كه بوسيله كميسيون فني بررسي و كنترل روشهاي نگهداري تهيه و تدوين شده در كميسيون نهايي ما در مورد تائيد قرار گرفته و در شانزدهمين جلسه كميته ملي صنايع چوب و كاغذ مورخ 61/3/9 تصويب گرديد .
پس از تائيد شوراي عالي استاندارد و به استناد ماده يك ( قانون مواد الحاقي به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذر ماه 1349) به عنوان استاندارد رسمي ايران منتشر ميگردد .
براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني و صنايع و علوم استانداردهاي ايران در مواقع لزوم و يا در فواصل معين مورد تجديد نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديد نظر آنها استفاده نمود .
در تهيه اين استاندارد سعي بر آن بوده است كه با توجه به نيازمنديهاي خاص ايران حتي المقدور ميان روشهاي معمول در اين كشور و استاندارد و روشهاي متداول در كشورهاي ديگر هماهنگي ايجاد شود .
لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي لازم استاندارد حاضر با استفاده از منبع زير تهيه گرديد :
Din 55446
استاندارد روش نمونه برداري از بسته ها
1 ـ هدف
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين روش نمونه برداري از بستهها و يا جنس اصلي 1 مورد استفاده در ساخت آنها ميباشد .
2 ـ دامنه كاربرد
اين استاندارد در بردارنده روش نمونه برداري از بستهها و يا جنس اصلي مورد مصرف در بستهها به منظور آزمونهاي كمي و يا كيفي آنها ميباشد .
3 ـ اصطلاحات
اصطلاحات زير در اين استاندارد مورد استفاده قرار گرفته است .
3 ـ 1 ـ محموله : عبارتست از تعداد بستههائي كه (N) از لحاظ جنس و نوع توليد يكسان باشند يك محموله ميتواند از يك و يا چند نوبت تحويل تشكيل شده باشد و همچنين يك نوبت تحويل ميتواند به چند محموله تقسيم گردد .
3 ـ 2 ـ نمونه : عبارتست از تعداد بستههائي كه (n) از يك محموله جهت آزمون انتخاب ميشود .
3 ـ 3 ـ آزمون كمي : اندازهگيري مشخصات نمونه با يكي از روشهاي اندازهگيري را آزمون كمي گويند كه در آن نتيجه آزمون به صورت تعدادي مشخص ميشود مانند اندازهگيري طول , عرض , وزن و غيره .
3 ـ 4 ـ آزمون كيفي : چنانچه كيفيت نمونه مورد قضاوت قرار گيرد به آن آزمون كيفي گويند كه در اين صورت خوب يا بد بودن , قابل قبول بودن و يا نبودن نمونه مورد آزمون قرار ميگيرد . مانند اندازهگيري مقاومت
4 ـ نمونه برداري
براي نمونه برداري از يك محموله نمونهها بايد بطور اتفاقي انتخاب گردند و هر يك از نمونهها بايد شانس مساوي جهت انتخاب شدن داشته باشند . در صورتي ميتوان مطابق جدول از پيش طرح شده نمونه برداري نمود كه اعداد داده شده در جدول به طور اتفاقي انتخاب شده باشند ( راندوم .) 2
در جدول شماره يك تعداد نمونه (n) كه از يك محموله (N) جهت آزمونهاي كمي و يا كيفي بايد انتخاب گردند آمده است .
5 ـ نگهداري نمونه
5 ـ 1 ـ بعد از نمونه برداري بايد آنها را طوري علامتگذاري نمود كه هر لحظه قابل تشخيص و تفكيك از يكديگر باشند .
5 ـ 2 ـ نمونهها را تا هنگام آزمون بايد طوري نگهداري نمود كه هيچگونه ضربه مكانيكي به آنها وارد نشود و در مقابل عوامل شيميايي و فيزيكي كه قادر به تغييراتي در خواص آنها ميباشند به خوبي حفاظت گردند مانند نور خورشيد و يا تغيير رطوبت و غيره .
5 ـ 3 ـ نمونهها را بايد تا زماني نگهداري نمود كه همه آزمونهاي لازم انجام گرفته باشد و هر گونه ابهامي برطرف شده باشد .
6 ـ تكرار نمونه برداري
6 ـ 1 ـ در صورتيكه تكرار نمونه برداري به عللي لازم باشد بايد مطابق با جدول داده شده در اين استاندارد از همان محموله نمونه برداري را تكرار نمود و در گزارش نمونه برداري آنرا قيد كرد .
6 ـ 2 ـ در صورتيكه تكرار نمونه برداري مطابق با اين استاندارد امكانپذير نباشد توصيه ميشود كه طرفين در يك قرارداد جداگانه كه حتي الامكان نزديك به اين استاندارد باشد تكرار نمونه برداري را انجام دهند .
7 ـ گزارش نمونه برداري
در گزارش نمونه برداري نكات زير بايد ذكر گردد .
7 ـ 1 ـ نوع و نام بسته و يا جنس اصلي مورد مصرف
7 ـ 2 ـ نام توليد كننده بسته
7 ـ 3 ـ تعداد كل بستههاي يك نوبت تحويل و يا جنس اصلي مورد مصرف در ساخت بسته كه در يك نوبت تحويل داده شده است .
7 ـ 4 ـ تعداد كل يك محموله N
7 ـ 5 ـ تعداد نمونههاي انتخاب شده n
7 ـ 6 ـ روش علامتگذاري نمونهها
7 ـ 7 ـ نام نمونه بردار
7 ـ 8 ـ تذكر مسائلي در هنگام نمونه برداري كه ميتواند در آزمونهاي بعدي به نحوي مؤثر باشد .
7 ـ 9 ـ در صورت مطابق نبودن با اين استاندارد ذكر موارد آن
7 ـ 10 ـ تاريخ و محل نمونه برداري